یلدا و چالشهای جهانی شدن و جهانی ماندن
یلدا؛ از ثبت جهانی تا چالشهای حفظ سنتهای زنده
ثبت جهانی شب یلدا در یونسکو میتواند به عنوان یک قدم مثبت برای حفظ این آیین باستانی در نظر گرفته شود، اما کارشناسان بر این باورند که این امر به تنهایی کافی نیست و چالشهای جدیتری بر سر راه حفظ میراث فرهنگی وجود دارد. به گفته این متخصصان، خطر واقعی در پدیدهای نهفته است که بسیاری از آیینهای دیگر ثبت شده جهانی نیز با آن مواجه هستند: تبدیل میراث زنده به یک نمایشگاه موزهای و تقلیل آن به یک وهلهای ثابت و تکراری.
یلدا، که به عنوان نمادی از فرهنگ ایرانی و نشانهای از نزدیکی خانوادهها و دوستان تلقی میشود، نیاز به یک رویکرد جدید در راستای حفظ زندهی آن دارد. این موضوع به خصوص در دنیای امروز که تغییرات سریع اجتماعی و فرهنگی را تجربه میکنیم، از اهمیت بالایی برخوردار است. مشاوران فرهنگی معتقدند که ترویج جشنها و آیینها باید با انرژی و خلاقیت در جامعه جاری باشد و نباید صرفاً به ثبت آنها در موسیقیها یا رویدادهای تنهایی کودکانه بسنده شود.
با افزایش فرآیند جهانی شدن و تحت فشار قرار گرفتن فرهنگهای محلی، حفظ تنوع فرهنگی و سنتها امری حیاتی به نظر میرسد. یلدا میتواند فرصتی برای بازاندیشی در ارزشهای فرهنگی باشد که با پیشرفت تکنولوژی و تغییرات اجتماعی به چالش کشیده شدهاند. بنابراین، جامعه باید به این آیین توجه بیشتری داشته باشد و به جای خریداری محصولات ساخته شده و تکراری، افرادی را ترغیب کند که به استفاده از این رسوم و میراث در زندگی روزمره خود بپردازند.
از آنجا که ثبت جهانی یلدا در یونسکو صرفاً یک شروع است، برای جلوگیری از فراموشی و از بین رفتن این سنت، جامعه به تعهد و آگاهی بیشتری نیاز دارد. در این راستا، برنامههای آموزشی و پژوهشی میتوانند به تشویق نسلهای جدید به برقراری ارتباط با این آیین و ارزشها کمک کنند. در نهایت، حفظ یلدا و دیگر آیینهای ملی نیازمند این است که در قلب جامعه زنده بمانند و ادامه پیدا کنند، نه فقط به عنوان یادگاری که در بین نسلها منتقل میشود.
منبع: مهرنیوز